А. Ғиният: Әлемдегі жетекші фармацевтикалық компаниялармен ҚР-дағы 13 инвестициялық жобаны іске асыру бойынша келіссөздер жүргізілуде

ҚР Денсаулық сақтау министрі Ажар Ғиният ҚР Үкіметі отырысында Мемлекет басшысының отандық өндіріс үлесін 2025 жылға дейін фармацевтикалық нарықта 50% - ға дейін жеткізу жөніндегі тапсырмасының орындалуы туралы баяндады.

А.Ғиният қазақстандық фармацевтика өнеркәсібі тиімді инвестициялар үшін зор әлеуетке ие болғанына қарамастан, шешімін ҚР ДСМ және ИИДМ пысықтап жатқан бірқатар проблемалар бар екенін атап өтті.

Осылайша, отандық тауар өндірушілердің қоржыны рентабельділігі төмен генерикалық препараттармен ұсынылған; ЕАЭО шеңберінде дәрі-дәрмектер айналысының рәсімдерін шектеу бар; фармацевтикалық субстанциялар өндірісі жоқ; дайын өнім экспортының төмен деңгейі бар; арнайы бейінді мамандардың тапшылығы бар; дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың жаңа әзірлемелерін қаржыландыру тетіктері жоқ; өзін-өзі ақтаудың ұзақ мерзімдері кезіндегі жоғары бастапқы шығындары бар.

"Сала мәселелерін жедел шешу үшін Министрлік құрамына мемлекеттік органдар мен бизнес өкілдері кіретін медициналық және фармацевтикалық өнеркәсіпті дамыту мәселелері жөніндегі Үйлестіру Кеңесін құрады. Сондай-ақ, инновацияға, өндірісті оқшаулауға, фармацевтика саласына шетелдік инвестицияларды тартуға баса назар аудара отырып, оффтейк - келісімшарттарды қайта қарау бойынша жұмыстар жүргізілуде", - деп хабарлады ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің басшысы.

А. Ғинияттың айтуынша, отандық тауар өндірушілердің 50% - дық үлесіне қол жеткізу үшін мынадай шаралар қолданылады: назарды медициналық бұйымдардан дәрі-дәрмекке аудару; Бірыңғай дистрибьютормен жасалған ұзақ мерзімді шарттардың жобаларын іске асыру; зерттеу және әзірлеу орталықтарын құру; ұзақ мерзімді шарттар жасасу мақсатында бірегей препараттарды оқшаулау; қымбат инновациялық препараттарға ұзақ мерзімді шарттар жасасу; ұзақ мерзімді шарттардың талаптарын, оның ішінде оларды бұзу шараларын қатайту.

"Геосаяси дағдарыс пен санкциялық қысым жағдайында әлемдік экономикалық қоғамдастық тарапынан Қазақстанның ұлттық дәрілік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін барлық ықтимал ресурстарды жұмылдыру қажеттілігі туындайды. Фармацевтикалық өнімді тұтынудың ішкі нарығындағы отандық препараттар үлесінің төмендігін ескере отырып, отандық тауар өндірісін "қайта жүктеуді" жүргізу орынды деп санаймыз", - деп атап өтті А.Ғиният.

Ол отандық өндірісті дамыту үшін қуатты ынталандыру ТОП-50 BIGPHARMA-ның ірі әлемдік фармацевтикалық индустриясымен өзара іс-қимылды дамыту болып табылатынын атап өтті. Осылайша, отандық ғылыми-зерттеу институттарын, R&D орталықтары типі бойынша ірі медициналық жоғары оқу орындарының ғылыми зертханаларын тарту, сондай-ақ оларды еркін экономикалық және индустриялық аймақтарда өрістету есебінен фармацевтикалық кластерлерді дамыту ұсынылады.

"Бүгінде процестің түрлі кезеңдерінде 7 BIGPHARMA фармацевтикалық компаниясымен келісімшарттық өндіріс бойынша 13 инвестициялық жоба бойынша келіссөздер жүргізілуде. Олар: Hoffmann-La Roche; Novo Nordisk; AstraZeneca; Sandoz; Takeda; Pfizer, Atabay Pharmaceuticals and Fine Chemicals. Инвестиция құны 17 млрд теңгеден асады", - деді министр.

Келіссөздер кезінде қымбат тұратын инновациялық өнімдер өндірісін дамытуға, саланы технологиялар трансфері, оны цифрландыру бағытында ілгерілетуге, сондай-ақ кластерлік бастаманы дамытуға басты мән беріледі.

Қазіргі уақытта Ақтөбе, Нұр-Сұлтан және Шымкент қалаларында өз аумағында өндірістік алаңдары және жетекші медициналық ЖОО бар 3 кластерлік аймақ қарастырылуда.

"BIGPHARMA трансұлттық компанияларын тарту бойынша жұмыс жалғасады, бұл фармацевтикалық өндіріске технологиялар мен жаңа әзірлемелердің трансфертін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді", - деп түйіндеді А.Ғиният.